Van de akoestiek tot de concerten: dít is waarom Het Concertgebouw een van de belangrijkste ter wereld is

autheur:

Stephanie Buisman

•

beeld:

Hans Roggen

Als de muren konden praten, zou je in het Concertgebouw van Amsterdam niet snel uitgepraat raken. Met een geschiedenis die teruggaat tot 1881 draagt dit iconische monument de verhalen van muzikale grootheden, onvergetelijke concerten en bijzondere momenten. Van Gustav Mahler en Aretha Franklin tot de onderscheiding van Martin Luther King en het verjaardagsfeest van koningin Máxima: het Concertgebouw is altijd een plek geweest waar geschiedenis wordt geschreven. En nog steeds bruist het van leven, met dagelijkse repetities en concerten – soms zelfs meerdere op één dag.

Het begin

Tijdens een rondleiding door Het Concertgebouw neemt Jacob van der Vlugt, Manager Pers & PR, me mee terug naar september 1881. ‘Zes Amsterdamse burgers richtten de “Voorlopige Commissie tot het bouwen van een concertzaal” op. Ze schakelden Pierre Cuypers in, de architect van het toen nog in aanbouw zijnde Rijksmuseum, die hen hielp aan een stuk grond in het Museumkwartier. In 1882 lagen de bouwplannen klaar: een Concertgebouw ontworpen door de Amsterdamse architect Adolphe Leonard van Gendt. Eind 1886 stond het gebouw er, maar door strubbelingen met de gemeente gingen de deuren pas in april 1888 officieel open.’

Beroemde akoestiek

135 jaar later wordt de Grote Zaal van Het Concertgebouw beschouwd als een van de belangrijkste concertzalen ter wereld, en dat is vooral te danken aan de weergaloze akoestiek. Wat het geheim is achter deze perfect resonerende ruimte? ‘Ondanks de meest geavanceerde apparatuur hebben experts het nooit weten te achterhalen. Daarom heeft men bij restauraties de oorspronkelijke vormgeving en afwerking altijd zoveel mogelijk intact gelaten. Wat we wél weten, is dat het ontwerp is gebaseerd op de grote concertzaal van het Gewandhaus in Leipzig, die tijdens de Tweede Wereldoorlog werd verwoest. Daarnaast was Van Gendt volgens zijn familie “zo muzikaal als een koe”, dus misschien heeft hij juist daarom zo’n ongeëvenaarde akoestiek weten te creëren’, grapt Jacob.

Van klassiek tot hiphop

‘Waar Het Concertgebouw vroeger voor uiteenlopende gelegenheden werd gebruikt – van klassieke concerten en gala’s tot zelfs voetbalwedstrijden en bokswedstrijden – dient het vandaag de dag vooral het doel waarvoor het oorspronkelijk werd gebouwd: concerten. Met een aanbod van meer dan 700 concerten per jaar, variërend van klassiek, jazz, pop, hiphop, game- en filmmuziek, is er voor ieder wat wils. Zo kun je elke zondagochtend plaatsnemen voor een toegankelijk klassiek concert. Ook speelt het Concertgebouworkest bijna wekelijks, en wordt in mei 2025 het Mahler Festival voor de derde keer in de historie van Het Concertgebouw georganiseerd’. De volledige concertagenda vind je op de website.